Communart

terug naar artikelen | printversie

In het voorjaar van 1986 werd in Maastricht het nieuwe gebouw voor het Limburgse Gouvernement geopend. De architect ontwierp een langgerekt complex met een aaneenschakeling van kleinschalige ruimtes, die voor een deel op een eiland in de Maas werden gebouwd. Het indrukwekkende geheel houdt - met zijn torens en verspringende daken - het midden tussen een vesting, een klooster en een stadspaleis. De lichtinval is fenomenaal door de vele raampartijen van waarachter medewerkers, bezoekers en raadsleden een ruime blik op de Maas wordt gegund. Bij de bouw werd de al aanwezige kunst, waaronder een tiental fraaie wandtapijten met geometrische figuren, zoveel mogelijk geïntegreerd. En er werd een speciale muur tegenover een van de drie entrees geconstrueerd waarin een gelaagde wandschildering - een sgraffito – werd aangebracht, met daarin de wapens van de gebiedsdelen, die sinds 1839 de provincie vormen. Ook kan in het Gouvernement de tafel bekeken worden waaraan het Verdrag van Maastricht getekend is.

Brede collectie
Conservator Ad Himmelreich geeft niet alleen rondleidingen, maar organiseert ook tentoonstellingen met actuele kunst in het Gouvernement. In een stevig tempo leidt hij mij door de lange gangen van het gebouw langs tientallen vergaderruimtes, werkkamers, en een met eigentijds design ingericht restaurant. We stoppen bij een video van Sanne Vaassen waarin zij een globe langzaam ontdoet van de daarop geschilderde wereldkaart: Terra incognita heet het werk en is onderdeel van de tentoonstelling In Kaart. Himmelreich vertelde eerder tijdens de lunch dat de collectie van de provincie zo’n dertienhonderd kunstwerken omvat, variërend van antieke schilderijen en klokken, tot wandtapijten en hedendaagse kunst. En er hangt ook een voorname serie portretten van voormalige gouverneurs in het gebouw. Gelukkig is er de laatste jaren bijna alleen actuele kunst aangekocht, waardoor het evenwicht in de collectie is verbeterd. Het gaat daarbij vrijwel altijd om werk dat verband houdt met de provincie Limburg en de regionale functie die Maastricht heeft. Himmelreich: “Een paar jaar terug heb ik een meterslange houtskooltekening van Sandro Settola aangekocht en een viertal olieverven van Fons Haagmans, waarin Haagmans de Limburgse folklore tot onderwerp heeft genomen. Ook liggen er op de vloer van de portrettengalerij drie vloerkleden van Claudy Jongstra en heeft Fransje Killaars in 2009 de wandbespanning van de Statenzaal voor haar rekening genomen.” Terwijl we verder lopen door het rijkelijk van Portugees marmer voorziene gebouw komen we een fraaie ijzeren boom tegen van de Limburgse kunstenaar en ijzersmid Xander Spronken. Verderop staat een aluminium Toren van Babel gemaakt door Shinkichi Tajiri.

Van over de grens
Himmelreich: “Toch richt ik me bij mijn aankopen niet alleen op hedendaagse kunst; zo ben ik bezig het werk van Mathieu Kessels - een beeldhouwer uit het begin van de negentiende eeuw - in ere te herstellen. Kessels kwam oorspronkelijk uit Maastricht en is later Belg geworden. Van één van zijn beelden - een naakte, gespierde kerel die een vrouw uit het water trekt - wil ik een nieuw afgietsel in gietijzer laten maken; het materiaal waarin het ooit is uitgevoerd.” We lopen verder door het gebouw en treffen onder een marmeren trap een viertal recente, wolkachtige objecten van de Duitser Jürgen Reichert aan. Himmelreich legt uit dat hij de laatste tijd steeds vaker uit de kunstenaarsvijver in de Euregio vist, waaronder Keulen, Aken en Luik. Als voorbeeld noemt hij de op schaal nagebouwde maquette van de Duitse kunstenaar Stephan Mörsch. Himmelreich: “Mörsch is afkomstig uit Aken, heeft zijn kunstopleiding hier in Maastricht gehad en is vervolgens naar Berlijn vertrokken. Wat je hier ziet is een nagebouwde datsja die hij op een van zijn tochten door het voormalige Oost-Duitsland tegenkwam. Mörsch doet - voor hij tot een installatie komt - eerst onderzoek op sociologisch interessante plekken naar het gebruik en de geschiedenis, en maakt daar dan tekeningen van. Vervolgens bouwt hij opvallende zaken na in maquettes op schaal, die hij aan de wand hangt. De laatste jaren kopen we ook steeds meer werk van fotografen aan. Die komen deels uit Luik, waar met name de kunstacademie Saint Luc een sterke afdeling fotografie heeft.”
Dan houden we halt bij een indrukwekkend beeld van Juul Sadée, een Limburgse kunstenaar die graag met een combinatie van materialen werkt. Himmelreich: “Dit was mijn eerste aankoop. De ondergrond bestaat uit hardsteen en marmer, daarop twee conische houten dragers, en daar bovenop weer een bundeling van kunststof tentakels en siliconendraad. Een fascinerend werk dat beweging suggereert en een plek heeft gekregen die de marmeren opgang naar de ronde Statenzaal markeert.” Laatste installatie waar we voor stilstaan, bestaat uit een in het midden van de zestiger jaren ontstane serie Ruimtewandelaars van Rob Stultiens. Op de grond zijn een viertal witte figuren geplaatst die met felgekleurde strepen beschilderd zijn; ze hebben wel wat weg van vogels of insecten. Himmelreirch; "Als kunst bedoeld is om aan te zetten tot prikkelen en nadenken dan is dit werk wel een schoolvoorbeeld."

Copyright 2014 © Etienne Boileau