Verzamelaars aan het woord

Sjoerd Buisman

De tentoonstelling ‘De kunst van het verzamelen’ in de Vishal te Haarlem bleek de privécollectie van beeldhouwer Sjoerd Buisman te bevatten. Veel abstract werk, waarin de nadruk ligt op het proces en materiaalgebruik. Sommige werken verwezen indirect naar de natuur. Een verfijnde, exclusieve verzameling die met veel aandacht over een lange periode bij elkaar is gebracht.

Door Etienne Boileau

Buisman’s collectie beslaat vele honderden werken uit de periode 1965 tot heden, waaronder de nodige driedimensionale werken. Veel bekende namen zoals Hilgemann, Dilworth en Zorio. Van Zorio, een belangrijke representant van de Arte Povera, hing er op de tentoonstelling een object dat bestond uit een stel in een koeienvel geslagen spijkers die het woord ‘Odio’ vormen, wat haat betekent. Van de Belgische conceptuele kunstenaar Ludwig Vandevelde toonde Buisman een tweetal poëtische damesschoenen van staal en metaalgaas, die eveneens goed in de traditie van de Arte Povera pasten. Overigens is Buisman bij het verzamelen niet per se op namen afgegaan; neem de relatief onbekende kunstenaars Eva-Fiore Kovacovsky  en de Haarlemmer Fred Benjamins. Van de laatste stond er een eenvoudige loden hoed op de stenen vloer van de tentoonstellingsruimte. Van Kovacovsky was er een langzaam verkleurend stukje gras te zien, dat systematisch was uitgespreid op een vel wit papier.

Something for Sjoerd
Buisman: “Met veel kunstenaars ben ik bevriend en heb ik werk geruild, zoals met Armando met wie ik een atelier deel. Deze twee schilderijen van hem - een zwart en een rood- heb ik in de Vishal als blikvanger opgehangen. Verder laat ik hier naast driedimensionaal werk ook veel werk op papier, collages en enkele foto’s zien. Bezoekers vinden mijn collectie heel divers. Dat klopt, je ziet dat het in mijn verzameling niet alleen om het thema natuur gaat - waar mijn eigen werk om draait -, al speelt dat thema in een aantal werken wel een rol. Zoals in deze grafiettekening met gestileerde rozentakken van Norman Dilworth. Het is zijn reactie op mijn bronzen objecten van rozendoorns. Hij heeft er in grote letters opgeschreven: ‘Something for Sjoerd’. Ook hangen hier de nodige werken op papier van Herman de Vries, een kunstenaar wiens werk dicht tegen dat van mij aanligt. Een mooi reliëf is dit werkje van Marjan Bijlenga, opgebouwd uit stekels van een stekelvarken: mijn laatste aankoop. De kleur van zo’n stekel loopt van licht naar donker en Bijlenga heeft ze in 64 vierkantjes aan elkaar verbonden en naar kleur gerangschikt. Een elegant en fragiel werkje: puur natuur. Hier verderop bij het raam zie je een staketsel van David Nash, gemaakt van in elkaar geschoven boomtakken. Van Nash hangt ook een tekening aan de wand van een dode grove den, waarvan een groot aantal takken zijn uitgevallen met de titel Shedding-Pine. Hij heeft ‘m gemaakt op het terrein van het Kröller-Müller.”

Constructivisme en materiaalgebruik
De breed samengestelde collectie van Buisman bevat naast werk waarin de nadruk ligt op materiaalgebruik ook enkele constructivistische en geometrisch werken. Zo hing er een tekening met geometrische vormen van de Haarlemse kunstenaar Fons Brasser en waren er twee stalen objecten van Michael Jacklin.
Buisman: “Dit grote in elkaar gevouwen object dat op de grond staat, is van Jacklin. Het heet Building Vocabulary en bestaat uit allemaal constructieve elementen van grijs gespoten plaatstaal, die tegen elkaar aan zijn gezet. Je ziet bogen, dwarsverbindingen en rechthoekige vormen, wat een spannende architectonische sculptuur oplevert. In de vensterbank onder het raam staat een sculptuur van Balduin Romberg. Hij heeft het object uit een stuk hout gehakt en er heel precies een stuk staal op laten snijden. Ernaast een tweetal ijzeren objecten van Theo Niermeijer. Ik noem hem een bakker met ijzer; hij maakt zijn beelden razendsnel, alsof hij aan het tekenen is. Van Jan van Munster hangt hier een vroeg conceptueel werk: twee op een paneel bevestigde injectiespuiten met erboven twee eicellen. Ernaast op een ander paneel hangt een glazen bol met sperma en een bevruchtingskastje. Beide werken vormen hier een installatie, ze dateren uit een vroege periode van Van Munster waarin hij veel met bevruchting bezig was. Aan de wand ook een breiwerk van Rob van Koningsbruggen; het werk gaat over patronen die fout lopen doordat je een soort incident laat plaatsvinden. Als je dan verder breidt herhaalt zich dat incident door het hele breiwerk. Verderop staat een werk van Waldo Bien, een Limburgse kunstenaar. Hij heeft hiervoor een walvisbot afgegoten in gietijzer. Vervolgens heeft hij er een ijzeren hoedenrand overheen geschoven. Het geheel ligt op een in gietijzer afgegoten krukje. Op de verhoging vooraan in de ruimte liggen twee objecten van Ulrich Rückriem: een stuk hout en een stalen pijp. Voor dit werk voerde hij een tweetal eenvoudige conceptuele acties uit. Het gevonden stuk hout vulde hij aan met een nieuw stuk hout tot een meter, voor hem een standaardmaat. De stalen pijp ernaast - eveneens een meter lang - sloeg hij plat. Dat ie rond geweest is, kun je zien omdat Rückriem één van de uiteindes van de pijp in originele staat heeft gelaten. Een eenvoudiger sculpturale ingreep in het materiaal dan deze ingrepen lijkt me niet mogelijk.”

De kunst van het verzamelen
Keuze uit de collectie van Sjoerd Buisman
De Vishal in Haarlem
15 januari t/m 10 februari 2013
www.devishal.nl

Copyright 2013 © Etienne Boileau
 



Michael Jacklin, Building Vocabulary, foto G.J. Hoogland