Anne Wenzel in Stedelijk Museum Schiedam
Carte blanche (fuck the dictator)
Zaterdag 8 juli opende de tentoonstelling Carte Blanche (Fuck The Dictator) van Anne Wenzel onder grote belangstelling met onder meer een performance van Nada van Dalen en Boksschool De Jong op het voorplein van het museum. Een overweldigende tentoonstelling over het fenomeen macht in drie benedenzalen. Tot zelfs in de gang en het trappenhuis staan en hangen Wenzel’s beelden van gevallen helden.
Door Etienne Boileau
Met het winnen van een door Deirdre Carasso (de vorige directeur van het museum) geïnitieerde bokswedstrijd kreeg Anne Wenzel alle ruimte. Carte Blanche is volgens Wenzel geen reguliere tentoonstelling, maar eerder een ‘case study’. Daarvoor kreeg zij drie benedenzalen van het museum tot haar beschikking, die ze samen met co-curator Selen Ansen volledig naar eigen inzicht kon invullen. In die ruimtes onderzoekt Wenzel de rol van de kunstenaar en de autonomie van de kunst. Het gaat haar daarbij zowel om het letterlijke als het figuurlijke gevecht tegen machtsstructuren en de noodzaak om die structuren te bevragen en te doorbreken; veel beelden hebben dan ook betrekking op gevallen machthebbers en dictators.
Politiek engagement
Op het voorplein van het museum rijst als een soort barricade de installatie Under Construction op, waarin drie koppen van helden op hoge stalen sokkel staan opgesteld. Daaromheen vlaggen, houten pallets en enkele ondefinieerbare bouwsels van keramiek, die wel wat weg hebben van kapotte sokkels. Binnen in het museum staan zaal na zaal indrukwekkende en soms zelfs groteske beelden en installaties in keramiek, waaruit politiek engagement spreekt.
Eerder dit jaar sprak ik Anne Wenzel over deze tentoonstelling:
“Als kunstenaar geloof ik dat kunst pas goed is als je autonoom en vrij bezig kunt zijn. Ik heb daarom een eigen territorium opgeëist in het museum. Daarin laat ik beelden van oude helden zien, die wereldwijd van hun sokkels zijn gehaald, zoals Koning Leopold, Jan Pieterszoon Coen, Johan Maurits en Columbus; allerlei mensen met bloed aan hun handen. Die standbeelden heb ik samen met een team van medewerkers geboetseerd en daarna ook weer aangetast. De sokkel wordt soms ook in fragmenten weergegeven. Boksschool De Jong zie ik als een partner in dit project. Hans de Jong heeft mij en Deirdre Carasso getraind voor de wedstrijd. De school is daarmee onderdeel van de tentoonstelling geworden. Er staat inmiddels ook een beeld van mij boven de boksring; een madonna-achtige vrouw met een cape, die toeziet op de boksende mensen als een soort bescherming. Dit beeld vormt een onderdeel van de tentoonstelling.”
Verpletterende beelden
En inderdaad, als ik in het museum Wenzel’s nieuwe, ruimtevullende installatie House of Fools (2023) bekijk, zie ik dat de daar opgestelde historische figuren uiteengevallen of verminkt zijn, als door een beeldenstorm getroffen. Om het hoofd van een andere figuur is een doek en een touw gegooid: klaar voor transport. Het eens zo glorieuze verleden van deze helden (fools) is volledig tenietgedaan. Er omheen in dezelfde ruimte staan grote keramische reliëfs met scènes van geweld en strijd. Ze zijn gebaseerd op afbeeldingen van opstanden, demonstraties en staatsgeweld die Wenzel op internet, in boeken en in kranten aantrof. Ze lijken op reliëfs uit de Griekse oudheid. Ook is er een aparte ruimte in het museum ingericht waar je met behulp van tekst en beeld de tijdlijn van het ontstaan en de ontwikkeling van deze protesttentoonstelling kunt achterhalen, als een soort van archiefruimte. Klaarblijkelijk is er heel wat aan vooraf gegaan voordat deze tentoonstelling vorm kreeg.
Carte Blanche (Fuck the dictator) is uitgemond in een tentoonstelling met zware, dramatische beelden die bij elkaar genomen een verpletterende indruk maken. Dat komt zeker ook door de theatrale beeldtaal en het soms levensgrote formaat van de keramische beelden. Ze passen prima in het huidige crisisachtige tijdsgewricht waar heilige huisjes een voor een omver gekegeld worden en veel zekerheden aan het verdwijnen zijn.
Carte Blanche (Fuck the dictator), 9 juli 2023 t/m 14 januari 2024
Stedelijk Museum Schiedam en Boksschool De Jong.
www.stedelijkmuseumschiedam.nl
www.oldschoolboxing.nl