Stefan Gritsch: Body of Memory

De Zwitser Stefan Gritsch is een eigenzinnig en experimenteel kunstenaar. Dat zag je duidelijk op zijn tentoonstelling afgelopen najaar in Phoebus Rotterdam. In zijn beelden en schilderingen gaat hij uit van materie; die materie is vooral verf. Zijn Farbkörper (objecten opgebouwd uit verschillende gekleurde lagen acrylverf die langzaam indrogen) vormden ongetwijfeld het hoogtepunt op deze tentoonstelling. Na iedere expositie neemt hij een groot deel van de onverkochte Farbkörper mee terug naar zijn atelier, waarna hij ze in een tijdrovend proces herbewerkt door ze in stukken te snijden en met verf weer aan elkaar te hechten. Daarna moeten de objecten opnieuw maanden drogen. Zo treden herhaling en overdracht zijn werk binnen, als een soort geste aan de plek waar het object ooit heeft gestaan. Ook speelt de factor tijd een rol in zijn objecten; door ze na verloop van tijd opnieuw samen te stellen, kunnen er nieuwe inzichten meegenomen worden. Dit spel met materie, vorm en kleur is oneindig. Een andere variant die je in het werk van Gritsch tegenkomt, is de vermenging van natuurlijke en kunstmatige elementen. Zo legt Gritsch de ene keer diverse lagen acrylverf rondom oude soepbotten, een andere keer vult hij diezelfde botten op met allerlei gekleurde verflagen en laat die langzaam drogen. Een verzameling van dit soort Farbkörper en soepbotten op een tafel geplaatst - zoals in Phoebus te zien was – maakt dat het kind in je weer boven komt. Het is alsof je in een snoepwinkel staat waar je moeilijk een keuze kunt maken. Daarnaast stonden er in de grote ruimte van Phoebus vier hoge tafeltjes opgesteld - Gritsch gaf ze de titel Inner World - waar bovenop allerlei vreemde objecten lagen. Op een ervan lag een soepbot met bovenop een ingedroogde bol acrylverf naast een stapel geografische kaartjes uit kranten, waarop oorlogsgebieden uit het Midden-Oosten waren aangegeven. In het midden lag het geheel uit acrylverf gevormde boek Body of Memory. Dat laatste object werd tijdens de tentoonstelling ook als een originele uitgave in boekvorm gepresenteerd; de papieren pagina’s vertoonden hetzelfde fraaie kleurpatroon aan de zijkant als de pagina’s van het object.

En dan de wanden van de galerie. Daar hingen diverse blue prints, sommige vertoonden een roos; een bloem die - zo legde Gritsch me uit - veel gebruikt wordt boven Zwitserse rouwadvertenties. Merkwaardig van sfeer en toon waren Gritsch’ Cities, zoals de grote installatie in de hal van de galerie met werken in olieverf op doek, karton en bot. De compositie werd ook hier bepaald door een geografische kaart van een oorlogsgebied. In een proces van kopiëren, schaalverandering door projectie en omzetting in ander materiaal, was een wonderlijke sterrenhemel ontstaan van zwart geverfde botten op een witte muur. In de pas gerenoveerde tuin achter de galerie had Gritsch ook nog een fraaie opstelling gemaakt van 78 verfhuiden met daarop een zelfde aantal gekleurde acrylverfobjecten. De titel: Garden of Sulaymaniya. Op sommige objecten stonden namen van steden uit het Midden-Oosten. De op het eerste gezicht speelse en vrolijk gekleurde werken op deze tentoonstelling hadden echter ook een melancholische, soms zelfs donkere ondertoon. Een ondertoon die voelbaar werd naarmate je langer keek. Volgens Gritsch ligt aan die ondertoon een verwijzing naar de hoeveelheid oorlog en geweld in onze wereld ten grondslag. Een beetje 'Beschönigung' (vergoelijking) aan de buitenkant kan dan volgens mij geen kwaad.

Copyright 2016 © Etienne Boileau