Midas Zwaan
Readymades en bricolages
Tweedehands voorwerpen en prullaria zijn absoluut favoriet bij Midas Zwaan. Als een volleerd bouwmeester bewerkt hij ze, stapelt ze of hangt ze praktisch onbewerkt aan de muur.
Herinneringen en sentimenten vormen tijdens dat proces een belangrijke leidraad. In Galerie Frank Taal was een expositie van zijn werk te zien met diverse kijkkisten, een groot vliegtuig en een opgezette viervoeter. Origineel werk dat jongensachtig aandoet. Waarin zowel de grenzen tussen assemblage en sculptuur, als tussen readymade en bricolage vervagen.
Door Etienne Boileau
Zo’n twee jaar terug vestigde Frank Taal zijn galerie in Rotterdam. Daarvoor werkte hij al eerder in de beeldende kunstsector, maar dan op projectbasis. Het vak waarvoor hij werd opgeleid – psychologie – beoefent hij nog steeds op parttime basis. De keuzes die hij en medevennoot Leo de Bie binnen het overaanbod aan actuele kunst maken, is eclectisch te noemen en soms zelfs op het randje. Zo leunen de op zichzelf genomen knap belichte foto’s van Hesther Scheurwater mij te sterk tegen pornografie aan, waardoor ze het gevaar lopen in een ranzige put te duikelen. Maar gelukkig houdt het programma van Frank Taal meer in.
Grappenmakerij
Terug naar de expositie van Midas Zwaan. Zijn werk is diverser dan je op het eerste oog zou denken. Zo liep je bij binnenkomst op tegen een uit dozen opgebouwd paard; alle dozen bleken ook nog eens in elkaar te passen zodat - eenmaal alles ingepakt - er een zeer compact werk over blijft. De opgezette onderbenen van de viervoeter deden dienst als een soort piëdestal; het werk had de titel High Mighty. Verderop in de galerie stond een ander vreemdsoortig bouwsel dat sterk op een vliegtuig leek. Een werk dat de sfeer opriep van Tommy Wieringa’s roman Joe Speedboat. Jongensachtig geknutsel dat leidde tot een fraai bouwsel waarin een spel met de werkelijkheid wordt gespeeld. Zwaan’s object zal in tegenstelling tot dat van Joe Speedboat nooit kunnen vliegen, maar ondanks alle grappenmakerij is het toch vooral de vorm van dit bouwsel die je bijblijft. En dat is op zichzelf al een verdienste. Het door een reusachtige propeller aangedreven object was opgebouwd uit tientallen losse voorwerpen, waaronder twee houten grafkisten, een trapleuning, een stel atletiekringen, een vleeshamer en achterop twee violen. Zwaan ziet de kracht van dit soort materiaal dat hij op afvalstortplaatsen en in tweedehands winkels vindt.
Hij bouwt er fascinerende bricolage-achtige vormen mee, die doen denken aan uitvergroot speelgoed. De meeste tijd blijkt volgens zijn galeriehouder dan ook te gaan zitten in Zwaan’s strooptochten langs recycling shops, op zoek naar een specifiek voorwerp dat nodig is voor het object dat hij in gedachten heeft.
Griezelen of lachen
De in het persbericht genoemde donkere kant van zijn werk, kon ik in de geëxposeerde installaties en objecten met moeite terugvinden. Er waren wel een paar kijkdozen gemaakt van oude kisten, die pontificaal als readymade aan de muur hingen. En wanneer je door het kijkglaasje naar binnen keek, zag je de verlichte kop van een reuzenaap of iets anders spooky-achtigs. Maar een en ander lag toch meer in de griezel- en vermaaksfeer, en was bepaald niet ‘dark’ te noemen. Die donkere kant was met een beetje fantasie wel te zien in het tweeluik Gun VS Bull, een groot schilderij van 2 bij 2,5 meter waarop Zwaan tientallen geschilderde pistolen zodanig rangschikte dat ze samen een stier vormden. Als je je associaties niet op de titel richtte, maar alleen naar het doek keek, leek het of je een samenbundeling van een paar zware stalen kettingen zag: een symbool voor onderdrukking. De meeste objecten waren echter ronduit ‘amusing’. Zoals Hades 2.0, dat was gemaakt van een veilingkrat, een opgezette buizerd en een omgekeerde leren barkrukzitting. Een wonderlijk object waar kop noch staart aan zat, maar dat daardoor juist intrigeerde. Ook origineel was de ingepakte telefooncel gemaakt van een babygrafkist. De nare associatie met het sterven van een kindje, was helemaal verloren gegaan doordat het kistje beplakt was met zachte tape, waarna er een draaischijf en een telefoonhoorn op bevestigd was. The No Tone Phone, bleek een rake titel voor dit werkje uit 2010. En zo waren er op deze tentoonstelling meer van dit soort originele voorwerpen en objecten. Alles overziende kun je concluderen dat Midas Zwaan de onderliggende protesten tegen de overconsumptie in onze samenleving, die volgens het persbericht een belangrijk rol in zijn werk spelen, in een uitermate speelse vorm heeft weten te verpakken.
Copyright 2012 © Etienne Boileau