Cross-overs in de kunst: Oscar Santillán

Kunstenaars die de gebaande paden verlaten en het avontuur aangaan, ontwikkelen vaak spannende cross-overs. Door zich op een totaal ander medium te richten dan waartoe ze zijn opgeleid of een bijzondere mix aan media toe te passen, krijgt hun werk een nieuwe dimensie. De Ecuadoraanse kunstenaar Oscar Santillán begon als schrijver en werd pas later kunstenaar. In zijn intrigerende werk gaat het vooral om het aspect van het verborgene. Santillan nodigt ons uit om met hem de dunne scheidslijn te onderzoeken tussen kunst en wetenschap. Hij brengt ons daar waar het zichtbare en onzichtbare elkaar ontmoeten.

Door Etienne Boileau

In februari ontmoette ik Oscar tijdens ARCOmadrid, waar hij een solo had bij Copperfield Gallery uit Londen. Daar liet hij onder andere twee werken zien uit Solaris, een project geïnspireerd op astronomie en archeologie. Terug in Nederland sprak ik met hem in een gerenoveerd schoolgebouw in Den Haag, waar hij zijn studio heeft.

Je begon je kunstenaarscarrière als schrijver van korte verhalen. Zijn er specifieke Zuid-Amerikaanse schrijvers wier werk je apprecieert?
Heel lang heb ik verhalen van Jorge Luis Borges gelezen. Voor mijn solo Zaratán in Witte de With Center in 2016 maakte ik gebruik van Borges’ Book of Imaginary Beings als bezieling voor de werken op de tentoonstelling. En ik lees momenteel een interessante roman van de Argentijnse schrijfster Pola Oloixarac. Sciencefiction, geschreven in een hele inventieve taal.

Je hebt een MFA degree behaald in beeldhouwen aan de Virginia Commonwealth University in de VS. Hoe kwam je daar zo terecht?
Dank zij een beurs kon ik een mastersopleiding volgen op het sculpture department daar, een van de meest prestigieuze opleidingen in de VS.

Later ben je teruggegaan naar Ecuador, bleef daar een jaar, en verhuisde in 2013 naar Maastricht voor een artist-in-residence  periode op de Jan Van Eyck Academie. Beviel dat?
In de Van Eyck Academie krijg je voldoende feedback en is er genoeg tijd om je eigen kunstpraktijk te ontwikkelen. Ik ontmoette er verscheidene (gast)docenten en intelligentsia die me uitstekend hebben geholpen bij de uitvoering van experimenten die ik al lange tijd van plan was te doen.

Op welk moment begon je internationale carrière?
Ik kom uit een klein land waarin nauwelijks wordt deelgenomen aan het internationale discours binnen de kunstwereld. Maar nadat ik de kans had gekregen naar Nederland te komen om een residency periode aan de Van Eyck door te brengen, kreeg ik ineens allerlei nieuwe mogelijkheden aangeboden.

Vanaf 2017 werkte je aan een solar-project in een woestijn. Om wat voor project ging het hier?
Je doelt op Solaris, een project uitgevoerd in de Atacama Desert, in Chili. Daar verzamelde ik enkele kilo’s zand, die ik mee terugnam. De volgende stap in het project bestond uit het omsmelten van dit zand in glas. Zoals je waarschijnlijk weet, als glas op de juiste manier is gegoten, geslepen en gepolijst dan kan het functioneren als een fotografische lens. Dat is precies wat later gebeurd is: de woestijn werd omgezet in een fotografische lens. Daarna ben ik terug gegaan naar de Atacama Desert en heb die gefotografeerd met deze lens. Solaris presenteert ons zo de woestijn die naar zichzelf kijkt.

Nadat het Solaris-project klaar was, ben je gevraagd door het Leiden Observatory om het team van geleerden te versterken als artist-in-residence.
Dat klopt, het team waar ik mee werkte is gespecialiseerd in optics en onderzoek naar exoplanets. Die samenwerking loopt nog steeds.

Dat doet me denken aan het object Mirror dat je liet zien tijdens ARCOmadrid.
Mirror is onderdeel van een serie keramiek die ik momenteel ontwikkel. In samenwerking met experts kopieer ik de bodemsamenstelling die we hebben gevonden op andere planeten in ons zonnestelsel. Datzelfde buitenaardse bodemmateriaal wordt vervolgens gebruikt om keramiek van te maken. Mirror is onderdeel van deze serie keramiek en heeft een simpele vaasvorm. De vaas is speciaal gemaakt uit materiaal afkomstig van de planeet Venus. De vaas heb ik gemonteerd op een elektronische telescoop, die door ernaar te wijzen voortdurend de planeet Venus volgt. Anders gezegd: bodemmateriaal van de planeet Venus wijst hiermee richting die planeet, zoals je op dezelfde manier naar je eigen reflectie in een spiegel kijkt. Alleen gaat het hier wel om een afstand van miljoenen mijlen.

www.oscarsantillan.com

 



Oscar Santillan, Mirror, foto Gj Hoogland