Verzamelaars aan het woord

Jan van Munster

 De afgelopen decennia heeft beeldhouwer Jan van Munster een grote collectie hedendaagse kunst bij elkaar gebracht. Veel tweedimensionaal werk en een veelvoud aan driedimensionale objecten. Van Munster hanteert bij zijn keuze een voorliefde voor zuivere, voor zichzelf sprekende materialen en objecten met een heldere beeldtaal. Veel werk is afkomstig van generatiegenoten en collega’s, maar soms zit er ook werk van oud-studenten en jong talent tussen. Internationale namen zijn goed vertegenwoordigd: van Zdenek Sykora tot Damien Hirst en Joseph Beuys.  
 
Door Etienne Boileau
 
Sinds een jaar of drie werkt Jan van Munster in de Watertoren van Oost-Souburg op zijn zogenaamde IK-eiland, pal aan de A58. Bovenop die toren heeft hij een prachtig glazen atelier gezet, dat hem in staat stelt over heel Walcheren uit te kijken. Op het terrein eromheen staat een door hemzelf ontworpen rond woonhuis, dat geïnspireerd is op het watervat in de toren. We praten aan de eettafel in zijn woonhuis. Door een groot laag raam hebben we zicht op een zwemvijver met daarachter een met planten begroeide geluidswal. De ramen van het woonhuis hebben de vorm van plus- en mintekens; net als de IK, een artistieke formule van Van Munster.

Pure materialen 
‘Ik ben begonnen met het verzamelen van werk van Ad Dekkers en Marinus Boezem, dat waren indertijd collega’s van me uit Gorinchem. We vormden in de jaren zeventig samen met een paar anderen een kunstenaarsgroep in die stad. Later kwam Sjoerd Buisman er nog bij, die was weer een student van mij op de Ateliers 63. Van hem heb ik diverse tekeningen en een wit geschilderd bakje van polyester. Dat bakje moet je diagonaal aan de muur hangen. Je doet er aarde in en als je er dan gras inzaait, groeit het daarna zo’n beetje verticaal de kamer in. Buisman noemt het Geotropisch groeiend gras. Ik heb zelf ooit nog een multipel met Sjoerd gemaakt, met sperma en wat graszaad. Hier in de hoek tegen de muur staat een kunstwerk van Henric Borsten. Het is een oud televisietoestel dat op één punt met het scherm tegen de wand gekanteld is. Daar tegenaan leunt een glasplaat waarin het woord Average is geëtst. Er hoort een dvd-speler bij met een cd-rom die de kleur op het beeldscherm aangeeft. Het beeldscherm staat nu op blauw, maar ik moet ‘m eigenlijk op groen zetten, want dat is de oorspronkelijke bedoeling van Henric. Van de Zeeuwse kunstenaars vind ik Henric Borsten de meest oorspronkelijke. Daar aan de wand naast het raam hangt een rond, blauw  werk van Ton van Kints. De basis is gewoon vanspaanplaat. In het midden heeft hij een laag kunsthars aangebracht, waardoor dekleur van mat naar glimmend gaat. Van Kints heeft er ook een teken ingekerfd; pas later zag ik dat je in dat teken ook een IK kunt zien. Ik koop impulsief; ik zag dit werk op Art Amsterdam en was meteen verkocht. Vorige maand nog heb ik een werk van Dave Meijer gekocht: een schilderij op twee houten panelen, laag over laag geschilderd. De panelen zijn een beetje van elkaar verschoven. Prachtig ding. En op de vensterbank heb ik een krachtig object van Carel Visser staan: vier eenvoudige aan elkaar gelaste ijzeren balkjes. Dat is alles.’
 
Bekende namen
Tijdens ons gesprek bladert van Munster door twee vuistdikke documentatiemappen en noemt af en toe een naam: ‘Van Tony Cragg heb ik een mooie tekening, die hij gemaakt heeft onder een krantenfoto van me tijdens een symposium. Verder een reliëf van John Carter, veel tweedimensionaal werk van Sol LeWitt, een klein object van Norman Dilworth en een kastje van Joseph Beuys met daarin een houten briefkaart. Van David Nash heb ik boven ‘de katapult’ aan de wand hangen: het bestaat uit niet meer dan twee eenvoudige takken. In de gang bij de voordeur zie je ook nog een klein driedimensionaal object van Fons Brasser: een vijfhoek gemaakt van hout. Brasser werkt vaak met vijfhoeken. En dan heb ik boven een klein houten appeltje in de kast staan van Kees Franse. Hij was de kunstenaar die die grote appel op Schiphol heeft gemaakt, de man was eigenlijk schilder.’
Het merendeel van Van Munsters verzameling – meer dan tweehonderd werken - staat in een opslagloods op het IK-Eiland. Sommige werken, zoals het onlangs aangekochte bronzen beeld van Maartje Korstanje, heeft hij bij zich in de watertoren waar hij meestal aan het werk is. Van Munster concludeert geamuseerd dat er eigenlijk niet veel lijn in zijn collectie zit. Hoogstens kun je zeggen hij zich vanaf het begin heeft voorgenomen om geen werk te verzamelen dat op zijn eigen werk lijkt. Ook al kan hij dat soms wel erg mooi vinden. 


Henric Borsten, ZT 1998, videosculptuur, foto: GJ Hoogland